برنامه چهارقفل چهارکلید روز شنبه 26 بهمن به موضوع هدفمندسازی یارانه ها پرداخت.

• نظردهید

باید کاری کنیم تا مصرف کننده را به سمت مصرف خردمندانه سوق دهیم

برنامه چهارقفل چهارکلید روز شنبه 26 بهمن به موضوع هدفمندسازی یارانه ها پرداخت.

باید کاری کنیم تا مصرف کننده را به سمت مصرف خردمندانه سوق دهیم
 
برنامه چهارقفل چهارکلید روز شنبه 26 بهمن به موضوع هدفمندسازی یارانه ها پرداخت.مجید رزازی محقق و کارشناس اقتصادی به همین منظورمهمان برنامه بود.وی در خصوص ضرورت هدفمندسازی یارانه ها گفت  ده ها سال در کشور ما یک راه غلط طی می شد و از زمانی که درآمد نفت ما به شکل قابل توجهی بالا رفت طراحان اقتصادی ما این طور تصمیم گرفتند که این مبلغ باید صرف هزینه های روزمره شود و تبدیل شد به چیزی که پیش از این به آن سوبسید می گفتند و کالاهایی که از خارج وارد می شد را به آن سوبسید می دادند و وارد بازار می کردند. این مسئله از پیش از انقلاب شروع شده بود و حتی سالیان پس از انقلاب نیز ادامه داشت و در تمام این سالها کارشناسان اقتصادی به غلط بودن آن اذعان داشتند. این کار از این جهت غلط بود که به نوعی حمایت کور از افرادی که نیازمند به این سوبسید نبودند نیز می شد. یعنی ما بطور یکسان ثروت ملی مان را صرف همه می کردیم در صورتی که شاید عده ای واقعاً نیازی به این سوبسید نداشتند. این که ما بیاییم این حمایت را از تمام مردم انجام دهیم کاراشتباهی است. در تمام دنیا این مسئله که سوخت ارزان یا غذای ارزان برای همه فراهم باشد وجود ندارد. البته در تمام دنیا مسئله تامین اجتماعی وجود دارد. یعنی بهره برداری تمام اقشار از حداقل های یک حمایت دولتی و این یک منشور حمایتی است در دنیا. اما در دنیا افرادی که نیازمند حمایت نیستند را از این چرخه خارج می کنند و حمایت خود را فقط به افرادی می دهند که واقعاً نمی توانند این حداقل ها را برای خودشان برآورده کنند. در بسیاری از کشور ها حتی غذای رایگان برای نیازمندان واقعی وجود دارد. اما ما متاسفانه درآمد نفتی مان را صرف همه می کنیم و با این کار باز هم فاصله طبقاتی را بین مردم نگه خواهیم داشت. اگر خوب آمار بگیریم می بینیم که برخی از لحاظ دارایی غنی هستند و واقعاً نیازی به اینکه این افراد یارانه دریافت کنند وجود ندارد. باید نگاه جدیدی به تخصیص یارانه ها بیاندازیم و اینکه به همه افراد به یک میزان یارانه بدهیم کار اشتباهی است.
رزازی سپس افزود: وقتی ما یارانه را به صورت کور می پردازیم یعنی کالاها و انرژی را ارزان به دست مردم می دهیم.مثلاً نان یا حتی میزان مصرف آب را ارزان به دست مردم می دهیم. به عبارتی دیگر کشور ما جزو معدود کشورهایی است که آب و برق آن بسیار ارزان است. در یک کشور اروپایی بسیاری از خانه ها در هنگام غروب و شب هنگام خانه هایشان تاریک است چون برق در آنجا گران است و همه مردم توان پرداخت پول برق را ندارند. اما اینجور چیزها در کشور ما وجود ندارد. مثلاً ما در زمستان آنقدر هوا را گرم می کنیم که برای متعادل کردن هوای خانه پنجره را باز می گذاریم. ما 17 برابر کشور ژاپن مصرف انرژی داریم. شدت مصرف انرژی در کشور ما 2 برابر کشوری مثل چین است که بیش از یک میلیارد جمعیت دارد. ما در واقع این مصرف انرژی مان را برای کشوری با 750 میلیون نفر جمعیت استفاده می کنیم. یعنی 10 برابر جمعیت فعلی کشورمان.  سرانه مصرف انرژی ما در هر خانه حدوداً 3 برابر مصرف دنیاست. پیش بینی شده است در آینده نزدیک ما حتی نمی توانیم انرژی را برای مصرف داخلی خود تولید کنیم. آن هم کشوری که خود سرشار از منابع متعدد انرژی است. این بی ملاحظه گی ها نشان می دهد که ما در هدفمند سازی یارانه ها باید حتماً به تمامی مسائل توجه داشته باشیم و به سمتی برویم که مصرف کننده را به سمت مصرف خردمندانه سوق بدهیم. البته قبول دارم که عوض کردن عادت مردم زمان زیادی می برد. تا وقتی که پول برق به یکباره زیاد نشد و مردم نفهمیدند که لامپ کم مصرف می تواند هزینه برق آنها را کم کند مردم به درک استفاده از این لامپ ها نرسیدند و وقتی برق گران شد دیدید که همه برای گرفتن لامپ کم مصرف حتی در صف های طولانی می ایستادند.
وی تفاوت مصرف بین کم درآمد ها و پرمصرف ها را چنین بیان کرد: مردم ما قطعاً متوجه این تفاوت شده اند. نیازی نیست که 100درصد به آمار ها رجوع کنیم. اگر در اتوبان ها به خودروهایی که تردد می کند نگاه کنیم می توانیم این تفاوت ها را ببینیم. گاهی برخی ماشین هایی در اتوبان ها وجود دارد که حتی بخاطر سپردن اسم هایشان هم سخت است. صرف هزینه های چندصد میلیون تومانی برای آوردن این خودروها در کنار خودروهایی که حدوداً پنج میلیون تومان قیمت دارند خود گواه این تفاوت است. ما در مناطق جنوبی همین تهران خانه هایی با قیمت های بسیار ارزان قیمت و با متراژی بسیار کم داریم. در حالی که در قسمت دیگری از تهران شما شاهد پنت هاوس هایی با قیمت های بیش از هشت میلیارد تومان هستیم. این ها همه دلایل تفاوت بین دادن یارانه ها به مردم است. آمار نشان داده است که دهک های بالای کشور 22 برابر دهک های پایین جامعه بنزین مصرف می کنند. به هر حال اغلب افرادی که در دهک بالا هستند ماشین های هشت سیلندر را دارد و نحوه مصرف شان کاملاً متفاوت با افراد دیگر جامعه هستند. دهک های بالای کشور 14 برابر دهک های پایین برق مصرف می کنند. خب همه ی این ها یک پیام است. چرا باید این افراد از یارانه ای برخوردار باشند که محرومان جامعه و کسانی که حتی در نیاز های روزمره خود نیز مانده اند هم آن را دریافت می کنند؟ بنده با صراحت اعلام می کنم که این یارانه حق این افراد نیازمند است.
مهندس رزازی در پایان نقش آمار در هدفمندسازی یارانه را مهم تلقی کرد و افزود: همه مشکلات هدفمندسازی یارانه ها بخاطر نبود آمار درست است. به اعتقاد من یارانه ها هنوز هدفمندسازی نشده است. طرح هدفمندسازی یارانه ها کار بسیار خوبی است و به هر حال یک واقعیت انکارناپذیر است. و امیدوارم در ادامه ی انجام این طرح عدالت را بیشتر رعایت کنیم و یارانه ها را به نیازمندان تخصیص دهیم. البته این کار تنها با داشتن آمار درست امکان پذیر است. آمار درست است که به ما می گوید چه کسانی واقعاً نیازمندان واقعی جامعه هستند و چه کسانی جزو افراد غنی و ثروتمند جامعه تا با این دسته بندی امکان دادن یارانه به افراد نیازمند واقعی فراهم شود.
برنامه چهار قفل چهار کلید کاری از گروه جوان و دانش رادیو جوان است که  روزهای زوج ساعت 13:00 تا 13:30 از این شبکه رادیویی پخش می شود. نشانی اینترنتی این برنامه نیز http://4ghofl.radiojavan.ir است.
عوامل برنامه:
تهیه کننده و سردبیر:سولماز ادیبی
گوینده:پروین کرمی